Evsel Atıklar ve Geri Dönüşüm

Evsel Atıklar ve Geri Dönüşüm

Günlük yaşamımızdaki ihtiyaçlarımızı karşılarken evlerimizde, okulumuzda, iş yerlerimizde ve hatta sokakta bile gezerken bir çok atık madde oluştururuz.
Atık: Kullanım süresi dolan ve yaşadığımız yerden uzaklaşması gereken her türlü maddeye atık denir.

Günlük yaşamda oluşturduğumuz katı atık maddeler;
· Plastik atıklar: Plastik kutular,şişeler ve poşetler plastik atıklardır.
· Cam atıklar: Cam şişeler, kırılmış bardak ve camlar
· Metal atıklar: Demir, çelik, bakır, alüminyum gibi maddelerden oluşan atıklar metal atıklardır.
· Elektronik atıklar: Bozulmuş televizyon, telefon, piller, bilgisayar gibi elektronik araçlardır.
· Kağıt atıklar:kullanılmaya karton kutular, kullanılmayan defter ve kitap kitaplar.
· Organik atıklar: Sebze, meyve, kül ve yemek atıkları organik atıklardır.
· Tıbbi atıklar:enjeksiyon, serum atıkları, ilaçlar, kimyasal ve radyoaktif maddeleri kapsayan tıbbi atıklardır.
Günlük yaşamda oluşturduğumuz sıvı atık maddeler;
· Sıvı yağlar: Kızartma yapılarak kullanılmaz hale gelen yanmış yağlar.

Günlük yaşamımızda oluşturduğumuz atık maddeler doğru değerlendirilmediklerinden çöp olmaktadırlar, oysa atık madde ve çöp maddeler birinde farklıdır.
Çöp: Atıkların içerisinde hiçbir şekilde kullanılamayacak olan maddelere çöp denir.
Not: Kullanım süresi dolmuş her atık madde çöp değildir, ama doğru değerlendirilmeyen atık maddeler çöp yığınları oluşturmaktadır.

Atık Maddelerin Değerlendirilmesi

Atık maddeler, çöp olmaktan kurtarılarak tekrardan kullanıma kazandırılabilir.
Atık maddeler geri dönüşüm ve yeniden kullanma ile çöp olmaktan kurtarıla bilirler.

A.Geri Dönüşüm

Atık maddelerin, çeşitli işlemlerden geçirilerek ham madde hâline getirilip ve yeniden üretime kazandırılmasına geri dönüşüm denir.
Atık maddelerden bazıları geri dönüştürülerek tekrar tekrar kullanılır, bazıları ise geri dönüştürülemez.
Geri dönüştürülebilen katı atıklar; demir, çelik, bakır, alüminyum, pil, kağıt, plastik, kauçuk, cam, araç lastiği, tekstil atıkları ve elektronik atıklar örnek olarak verilebilir.
Motor yağları ve atık yağlar geri dönüştürülebilen sıvı atıklardandır.

Geri Dönüşümle İlgili Örnekler:
1. Atık yağlar sabun yapımında, kimyasal hammadde ve biyodizel yakıt elde edilmesinde kullanılır.
2. Meyve ve sebze kabukları evlerde kullanılan bazı sistemler sayesinde gübreye dönüştürülmektedir
3. Plastik ambalaj atıklarının geri dönüşümünden elyaf içeren tekstil ürünleri, atık su boruları ve marley gibi malzemeler üretilir.
4. Süt, meyve suyu gibi kompozit ambalaj atıklarının geri dönüşümünden karton koliler, yalıtım malzemeleri ve mobilya gibi ürünler üretilebilir.
5. Kâğıt, karton gibi atıkların geri dönüştürülmesiyle de daha az ağaç kesilir.
6. Demir, çelik, bakır, kurşun, elektronik atık gibi maddeler geri dönüşüm sonucu ham madde olarak tekrar kullanılması doğal kaynakların tükenmesini önler.

Geri Dönüşümüm Faydaları

· Atık maddelerin çöp olması engellenir ve çevre kirliğinin önüne geçilir.
· Atık miktarını azaltarak çöp işlemlerinde kolaylık sağlar.
· Ham madde tüketiminin azalmasına neden olur.
· Gereksiz enerji kullanımının önüne geçer.
· Atık maddelerin yeni bir ürün olarak hizmete sunulmasını sağlar.
· Yeni bir iş kolu oluşturarak işsizliği azaltır.
· Başka ülkelerden ithal edilmesi gereken ham madde miktarının azalmasını sağlar.

B.Yeniden Kullanma

Kullanmadığınız eşyaların tamir ve temizleme yapılarak tekradan tekrar kullanımasına yeniden kullanma denir.
Yeniden kullanma sonucu atık madde oluşumu engellenir ve israfın önüne geçilmiş olur.

Yeniden kullanılmaya örnekler;
· Kullanılmayan kıyafetler, oyuncaklar ve okunan kitaplar ihtiyaç sahiplerine iletilerek yeniden kullanılabilir.
· Evlerde kullanılmayan plastik ve teneke kutular; saksı, malzeme kutusu gibi ürünlere dönüştürülerek yeniden kullanılabilir.
· Artık kullanılmayacak durumda olan araba lastiklerinden oyuncak, saksı, bahçe duvarı gibi pek çok ürün elde edilebilir.

Atık kontrolü

Çevreye zarar verecek ya da geri dönüştürülebilecek her türlü atığın; depolanması, taşınması, uzaklaştırılması ve geri dönüşüme kazandırılması ile ilgili yapılan çalışmalardır.
Ülkemizde çeşitli kurum, kuruluş ve belediyeler atık kontrolü için çalışmalar yapmaktadır.

Karışımların Ayrılması

Karışımların Ayrılması

Karışımları oluşturan maddeler sahip oldukları özelliklerini korurlar.
Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini korudukları için fiziksel yollarla ayrılabilir.

Karışımları ayırmak için;
1.Buharlaştırma ile ayırma
2.Damıtma ile ayırma
3.Yoğunluk farkı ile ayırma
4.Süzme ile ayırma
5.Eleme ile ayırma
6.Mıknatısla ile ayırma
gibi bazı yöntemler kullanılarak karışımı oluşturan maddeler birbirinden ayrılır.
Karışımı oluşturan maddelerin sahip oldukları özelliklere göre uygun yöntem seçilerek maddeler birbirinden ayrılır.

1.Buharlaştırma Yöntemi

Sıvı içinde çözünen katı maddeleri ayırmak için buharlaştırma yöntemi kullanılır.
Karışım ısıtılarak sıvı madde buharlaştırılır ve katı madde kap içinde kalarak ayrılır.
Örnek: Tuz - Su karışımında su buharlaştırılır ve su ile tuz birbirinden ayrılır.
Günlük yaşamda kullanılan bazı örnekler;
Sütteki suyun buharlaştırılması sonucu süt tozu elde edilir.
Deniz suyundaki suyun buharlaştırılması sonucu tuz elde edilir.
Salça, pekmez, reçel, marmelat, pestil gibi gıdaların elde edilmesin buharlaştırma yöntemi kullanılır.

2.Damıtma Yöntemi

Kaynama noktaları farklı olan sıvı - sıvı karışımların ayrılmasında damıtma yönteminden kullanılır.
Karışım ısıtılır ve kaynama noktası düşük olan sıvı madde daha önce buharlaşır.
Buharlaşan sıvı buharı cam boruda yoğuşturularak sıvı halde başka kaba toplanır.

Damıtma yöntemi ile petrol rafinerilerinde petrolden; benzin, gaz yağı, motorin gibi yakıtlar elde edilir.
Not: Sıvı içinde çözünen katı maddeleri ayırmak için damıtma yöntemi kullanılabilir.

3.Yoğunluk Farkı ile Ayırma

Yoğunlukları farklı ve birbiri içinde çözünmeyen karışımların ayrılmasında yoğunluk farkı kullanılır.

a. Katı - Katı Karışımlar:
Sıvı içinde çözünmeyen katı - katı karışımları ayırmak için yoğunluk farkından yararlanılır.
Karışım sıvı içine katılır yoğunluğu büyük olan madde dibe çökerken, yoğunluğu küçük olan yüzer;
Yüzen madde süzgeç benzeri bir araç yardımıyla toplanır.
Dibe çöken madde ise süzülerek sıvıdan ayrılır.
Örnek: Kum-talaş karışımı su içinde bu yöntemle bir birinden ayrılır.
b. Sıvı - Sıvı Karışımlar:
Birbiri içinde çözünmeyen yoğunlukları farklı maddeler ayırma hunisi kullanılarak birbirinden ayrılır.
Örnek: Zeytin yağı ve su karışımında su yoğunluk farkından dolayı altta kalır, zeytinyağı yüzer.

Bu karışım, ayırma hunisine konulur. Altta kalan su farklı bir kaba alınarak zeytinyağı ve su ayrılmış olur.

4.Süzme Yöntemi

Sıvı içinde çözünmeyen katı maddeler süzülerek sıvı maddelerden ayrılır.
Örnek: Makarna-su, kum-su gibi karışımlar süzme yöntemiyle ayrılır.

5.Eleme Yöntemi

Farklı tanecik boyutuna sahip katı karışımlar eleme yöntemi ile birbirinden ayrılır.
Örnek: Kum-çakıl taşı, un-pirinç gibi karışımlar ise eleme yöntemiyle birbirinden ayrılır.

6.Mıknatısla Ayırma Yöntemi

Mıknatıs demir, nikel, kobalt elementlerini ve bunlardan yapılan maddeleri çekmektedir.
Karışım içinde demir, nikel, kobalt maddeler mıknatıs yardımı ile ayrılır.
Örnek: Demir tozu ve toz biber karışımı mıknatıs yöntemi ile ayrılır.

Karışımlar

Karışımlar

Birden çok maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle karışımlar oluşur.
Karışımların içinde en az iki çeşit madde bulunur.
Örnek: Çorba, köfte, salata, limonata, meyveli süt karışımlara örnek verilebilir.
Karışımların Özellikleri
Karışımlar saf madde değildir.
Karışımları oluşturan maddeler özelliklerini korurlar.
Karışımı oluşturan maddeler her oranda karışabilir.
Karışımlar formül ya da sembollerle ifade edilmez.
Karışımlar yapısına göre homojen ve heterojen olarak ikiye ayrılır.

1.Heterojen Karışım

Karışımı oluşturan maddeler birbiri içinde eşit dağılmamasına heterojen karışım denir.

Karışımı oluşturan maddeler her tarafa eşit dağılmadığından;

Heterojen karışımlar her tarafında aynı özelliği göstermezler.
Dışarıdan bakıldığında birden fazla madde karışımın içerdiği fark edilebilir.

Örnek: Zeytinyağı-su, Kum-su, Toprak, salata ve çorba ... vb heterojen karışımlardır.

2.Homojen Karışım

Karışımı oluşturan maddelerin birbiri içinde eşit bir şekilde dağılmasına homojen karışım denir.
Homojen karışımlar her tarafında aynı özelliği gösterir ve tek bir madde gibi görünürler.
Örnek: Çay, tuzlu su, şekerli su, deniz suyu ve kolonya ...vb homojen karışımlardır.

Homojen karışımlara çözelti adı verilir.
Çözeltiler çözücü ve çözünen maddelerden oluşur.
Çözeltiler karışımı oluşturan maddelerin fiziksel hallerine göre; Katı-katı, sıvı-sıvı, gaz-gaz ve sıvı-gaz şeklinde guruplara ayrılır.

Karışımda miktarı çok olana çözücü, miktarı az olana ise çözünen denir.
Günlük yaşamda en çok kullandığınız çözücü sudur.

Çözünme Olayı

Bir maddenin başka bir madde içinde homojen bir şekilde dağılmasına çözünme denir.
Örnek: Suyun içine katılan şekerin çözünerek, su içinde her yere dağılması çözünmedir.

Çözünme hızına etki eden faktörler;

1.Temas Yüzeyi: Tanecik boyutunun küçülmesi temas yüzeyinin artırır. 

Temas yüzeyinin artması çözünme hızını artırır.
Örnek: Su içine katılan toz şeker, küp şekerden daha hızlı çözünür.
2.Sıcaklık: Sıcaklık çözücülerde çözünme hızı, soğuk çözücülere göre daha hızlıdır.
3.Karıştırma:Karıştırma maddelerin çözünme hızını artırır.

Deney Yöntemi

Fen Bilimlerinde bilgileri elde etmek için deneyler yapılır.
Bir deney yapılırken belli değerler sabit tutularak diğerleri kontrol edilir.
Deney yapılırken Bağımsız değişken, bağımlı değişken ve kontrol değişkeni kullanılır.
1.Bağımsız Değişken: Deney sırasında değiştirilen değişkenlere bağımsız değişken denir
Araştırılmak istenen özelliğe bağımsız değişkendir.
Araştırma sorusu bağımsız değişkene göre sorulur.

2.Bağımlı Değişken: Bağımsız değişkenlere bağlı olarak değişen değişkenlere bağımlı değişken adı verilir.
Araştırmada elde edilen sonuç bağımlı değişkendir.

3.Kontrol Değişkeni: Deney sırasında değeri sabit tutulan değişkenlere kontrol değişkeni denir.
Kontrol değişkeni bazı özelliklerin deney sonucunu etkilememesini sağlar.

Maddenin Isı ile Etkileşimi

Maddenin Isı ile Etkileşimi

Çevremizde gördüğümüz tüm maddeler taneciklerden (atomlar) oluşmaktadır.
Maddeyi oluşturan tanecikler, madde içinde hareket (Titreşim, Öteleme ve Dönme) halindedirler.
Tanecikler bu hareketinden dolayı kinetik ve potansiyel enerjiye sahiptirler.
Taneciklerin kinetik ve potansiyel enerjileri toplamı maddenin iç enerjisini oluşturur.
Maddeler birbirine temas ettiklerinde iç enerjilerini birbirlerine aktara bilirler.

Isı Nedir ?

Sıcaklıkları farklı maddeler arasında iç enerjinin aktarımına ısı denir.
Isı enerjisi aktarımı sıcak maddeden soğuk maddeye doğru gerçekleşir.
Isı bir enerji türüdür, direkt ölçülemez.
Maddeler arasında alınan ya da verilen ısı kalorimetre kabı ile hesaplanabilir.
Birimi ise kalori (cal) ya da joule’dür (J).

Sıcaklık Nedir ?

Sıcaklık, maddelerin molekül başına düşen ortalama hareket enerjilerinin bir göstergesidir.
Sıcaklık bir enerji türü değildir.
Maddelerin sıcaklığı termometre ile ölçülür.
Sıcaklığın birimi Celcius’tur (Selsiyus). ‟°C” şeklinde gösterilir.
Not: Günlük yaşamda ısı ile sıcaklık kavramları karıştırılarak birbirlerinin yerine kullanılmaktadır.
Isı ve sıcaklık kavramları birbirleri ile ilişkili fakat farklı kavramlardır.
Örnek: İnsanların vücut ısısı 36,5 °C’tur cümlesi yanlış kullanımdır.
İnsanların vücut sıcaklığı 36,5 °C’tur cümlesi doğru kullanımdır.

Öz Isı Nedir ?

Öz ısı, bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C değiştirmek için gerekli olan ısı miktarıdır.
Öz ısı, madde miktarına bağlı olmayıp maddenin cinsine bağlıdır.
Öz ısının birimi cal/g °C ya da J/g °C’tur.

Tabloda görüldüğü gibi her saf maddenin öz ısısı birbirinden farklıdır.
Bu yüzden öz ısı, maddeler için ayırt edici bir özelliktir.
Not:Eşit kütleli farklı cins maddeler ısıtılıp soğutulduklarında;
1. Öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklığı hızlı artar ve soğurken sıcaklığı hızlı azalır.
2. Öz ısısı büyük olan maddenin sıcaklığı yavaş artar ve soğurken sıcaklık yavaş azalır.

Soru 1: Eşit kütleli A, B ve C sıvıları özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısıtılıyor.

İlk ve son sıcaklıkları şekildeki gibi olan A, B ve C sıvılarının öz ısıları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibidir?

A) C_A > C_B > C_C
B) C_C > C_B > C_A
C) C_A > C_C > C_B
D) C_B > C_A > C_C

Cevabı Görmek İçin Tıklayınız.

Çözüm: Öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklığı hızlı artar ve Öz ısısı büyük olan maddenin sıcaklığı yavaş artar. Cevap D’dir.

Not: Bir maddenin sahip olduğu ısı enerjisi; maddenin kütlesine, öz ısısına (cins) ve
sıcaklık değişimine bağlıdır.

1.Öz ısı, Sıcaklık ve Isı ilişkisi

Bir maddenin sahip olduğu ısı enerjisi maddenin cinsine (öz ısısı) bağlıdır.
Aynı sıcaklıkta ve aynı kütleye sahip farklı maddelerde;
1. Öz ısısı fazla olan maddenin sahip olduğu ısı enerjisi fazladır.
2. Öz ısısı az olan maddenin sahip olduğu ısı enerjisi azdır.
Bir maddenin sıcaklığını değiştirmek için verilmesi gereken ısı enerjisi madde cinsine (öz ısısı) bağlıdır.
Aynı kütleye sahip farklı maddelerde, Sıcaklığını eşit miktarda artırmak için;
1. Öz ısısı küçük olan maddeye daha az ısı enerjisi verilir.
2. Öz ısısı büyük olan maddeye daha fazla ısı enerjisi verilir.

Soru 2: Aynı kütleye sahip 80°C sıcaklığında olan X, Y ve Z cisimleri şekilde verilen kaplara katılıyor.

Şekilde verilen kaplarda bulunan suyun kütleleri aynıdır ve ilk sıcaklıklar 30°C dir.
Kapların içine X,Y ve Z cisimleri atıldıktan sonra meydana gelen sıcaklık değişimi aşağıdakilerden hangisi gibidir? (Cisimlerin öz ısıları Cx> Cz> Cy)

A) 1.Kap > 2.Kap > 3.Kap
B) 2.Kap > 3.Kap > 1.Kap
C) 3.Kap > 2.Kap > 1.Kap
D) 1.Kap > 3.Kap > 2.Kap

Cevabı Görmek İçin Tıklayınız.

Çözüm: Aynı sıcaklıkta Öz ısısı fazla olan maddenin sahip olduğu ısı enerjisi fazladır, Öz ısısı az olan maddenin sahip olduğu ısı enerjisi azdır. Cevap D’dir.

2.Kütle, Sıcaklık ve Isı ilişkisi

Aynı sıcaklıkta bulunan aynı cins maddelerden kütlesi fazla olanın ısı enerjisi fazladır, kütlesi az olanın ısı enerjisi azdır.
Farklı kütleye sahip maddenin sıcaklığını eşit miktarda artırmak için;
1.Kütlesi az olan maddeye daha az ısı enerjisi verilir.
2.Kütlesi fazla olan maddeye daha fazla ısı enerjisi verilir.

Soru 3: İlk sıcaklıkları ve kütleleri şekildeki gibi verilen kaplar özdeş ısıtıcılarla ısıtılmaktadır.

Kaplarda bulunan sular eşit süre ısıtılması sonucu sıcaklıklarını farklı çıkmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır ?
A) Maddelerin öz ısısının farklı olması
B) Maddelerin kütlelerinin farklı olması
C) Verilen ısı miktarının farklı olması
D) Isıtılma sürelerini farklı olması

Cevabı Görmek İçin Tıklayınız.

Çözüm: Bir Maddeye eşit miktarda ısı verildiğinde kütlesi çok olan maddenin sıcaklığı değişimi az olurken kütlesi az olan maddenin sıcaklık değişimi fazla olur.Cevap B’dir.

Deney Yöntemi

Bilimsel bilgiler yapılan deneyler yoluyla elde edilir.
Bir deney yapılırken belli değerler sabit tutularak diğerleri kontrol edilir.
Deney yapılırken Bağımsız değişken, bağımlı değişken ve kontrol değişkeni kullanılır.
Bağımsız Değişken: Deney sırasında değiştirilen değişkenlere bağımsız değişken denir
Araştırılmak istenen özelliğe bağımsız değişkendir.
Araştırma sorusu bağımsız değişkene göre sorulur.
Bağımlı Değişken: Bağımsız değişkenlere bağlı olarak değişen değişkenlere bağımlı değişken adı verilir.
Araştırmada elde edilen sonuç bağımlı değişkendir.
Kontrol Değişkeni: Deney sırasında değeri sabit tutulan değişkenlere kontrol değişkeni denir.
Kontrol değişkeni bazı özelliklerin deney sonucunu etkilememesini sağlar.

Soru 4: Bir Fen Bilimleri öğretmeni aşağıdaki sistemi kurarak deney yapmaktadır.

Deneyde kütleleri ve ilk sıcaklıkları aynı olan su ve zeytin yağını özdeş ısıtıcılarla ısıtıyor.
Belirli bir süre su ve zeytin yağı ısıtıldıktan sonra sıcaklıkları ölçüldüğünde zeytin yağının sıcaklık değişimi sudan fazla olduğu gözlenmektedir.
Bu deney ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
A) Deneyde kontrol değişkeni madde miktarı, ilk sıcaklık ve verilen ısıdır.
B) Deneyin araştırma sorusu “her maddenin öz ısısı aynı mıdır?”
C) Maddelerin sıcaklık değişimi bağımlı değişkendir.
D) İlk sıcaklık ile son sıcaklık arasındaki fark bağımsız değişkendir.

Cevabı Görmek İçin Tıklayınız.

Cevap D'dir.

Hal Değişimi ve Grafik Yorumlama konu anlatımı için tıklayınız..

Hal Değişimi ve Grafik Yorumlama

Maddenin Hal Değişimi

Maddelerin; katı, sıvı ya da gaz hâlde bulunması, taneciklerinin birbirine yakın ya da uzak olmasına bağlıdır.
Maddelerin tanecikleri arasında çekim kuvvetinin fazla yada az olması taneciklerin birbirlerine yakınlığını belirler.
Tanecikler arası çekim kuvveti: Katı > Sıvı > Gaz şeklindedir.
Maddeler ısı aldıklarında taneciklerinin hareketliliği artar ve tanecikler arasındaki çekim kuvveti azalır.
Taneciklerin sahip oldukları hareket enerjisi: Gaz > Sıvı > Katı şeklindedir.
Maddenin çevreden ısı alarak yada vererek bir hâlden başka bir hâle geçmesine hâl değişimi denir.
Not: Saf maddeler hal değiştirirken sıcaklıkları sabittir ve hal değişimi bitene kadar değişmez.

1.Erime: Katı bir maddenin çevreden ısı alarak sıvı hâle dönüşmesine erime denir.
2.Donma: Sıvı bir maddenin çevreye ısı vererek katı hâle dönüşmesine donma denir.
3.Buharlaşma: Sıvı maddenin çevreden ısı alarak gaz hâline geçmesine buharlaşma denir.
4.Yoğuşma: Gaz hâldeki maddenin çevreye ısı vererek sıvı hâle geçmesine yoğuşma denir.
5.Süblimleşme: Katı halindeki maddenin sıvı hâle geçmeden direkt gaz hâline geçmesi olayına denir.
6.Kırağılaşma: Gaz hâlindeki maddenin ısı vererek sıvı hâle geçmeden direkt katı hâle geçmesi olayına denir.

Sıcaklık Zaman Grafiklerini Yorumlama

LGS sınavında sıcaklık - zaman grafiklerinden soru çıkmaktadır, bu yüzden hal değişim olaylarındaki kavramlar grafik yorumları içinde verilmiştir.

A. Isınan Maddenin Sıcaklık- Zaman Grafiği

İçinde bir miktar -20°C buz bulunan bir kap, 120°C kadar ısıtılıyor ve Sıcaklık - Zaman grafiği şekildeki gibi çiziliyor.

1.Isıtılan madde saf mıdır ?
· Saf maddeler hal değiştirirken sıcaklıkları değişmez, grafikte erime ve buharlaşma olaylarında sıcaklık sabittir. Bu madde saf maddedir.

2.Madde kaç kez hal değiştirmiştir?
Saf maddeler hal değiştirirken sıcaklıkları değişmez, Grafikte iki kez sıcaklık sabit kalmıştır.
· Madde 0°C’de eriyerek hal değiştirmiştir.
· Madde 100°C’de buharlaşarak hal değiştirmiştir.

3.Erime ve Kaynama Sıcaklığı nedir?
Erime Sıcaklığı: Saf katı maddenin ısı alarak erimeye başladığı sıcaklık değerine erime noktası denir.
·  Erime olayı 0°C’de gerçekleşmiştir, Erime Sıcaklığı 0°C dir.
Kaynama Sıcaklığı: Saf sıvı maddelerin ısı alarak kaynadığı sıcaklık değerine kaynama noktası denir.
·  Saf maddelerde kaynama gerçekleşirken sıcaklık değişmez, Kaynama sıcaklığı 100°C dir.
Not: Buharlaşma her sıcaklıkta olur, bu yüzden sıvılarda sıcaklığın sabit kaldığı nokta kaynama sıcaklığıdır.

4.Maddenin 0°C ve 100°C‘de neden Sıcaklığı sabittir ?
Erime Isısı: Erime sıcaklığında bulunan 1 gram katının tamamen sıvı hale geçmesi için verilen ısı miktarıdır.
· Madde 0°C’de aldığı ısıyı hal değişimi (erime ısısı) için kullanır.
Buharlaşma Isısı: Kaynama sıcaklığındaki 1 gram sıvının tamamen gaz hale geçmesi için verilen ısı miktarıdır.
· Madde 100°C’de aldığı ısıyı hal değişimi (buharlaşma ısısı) için kullanır.

5.Madde grafik üzerinde herhangi bir noktada hangi halde bulunur ?
· A–B aralığı: Katı halinde yani Buz dur.
·  B–C aralığı: Katı ve Sıvı halinde yani Buz + Su dur.
·  C–D aralığı: Sıvı halinde yani Su dur.
·  D–E aralığı: Sıvı ve Gaz halinde yani Su + Su buharı dır.
·  E–F aralığı: Gaz halinde yani Su buharıdır.

B. Soğutulan Maddenin Sıcaklık - Zaman Grafiği

İçinde bir miktar 120°C su buharı bulunan bir kap, -20°C kadar soğutuluyor ve Sıcaklık - Zaman grafiği şekildeki gibi çiziliyor.

1.Madde kaç kez hal değiştirmiştir?
Saf maddeler hal değiştirirken sıcaklıkları değişmez, Grafikte iki kez sıcaklık sabit kalmıştır.
·  Madde 100°C’de yoğuşarak hal değiştirmiştir.
·  Madde 0°C’de donarak hal değiştirmiştir.

2.Yoğuşma ve Donma Sıcaklığı nedir ?
Yoğuşma Sıcaklığı: Saf gaz maddenin ısı vererek yoğuşmaya başladığı sıcaklığa yoğuşma sıcaklığı denir.
· Yoğuşma olayı 100°C’de gerçekleşmiştir, Yoğuşma sıcaklığı 100°C’dir.
Donma Sıcaklığı: Saf sıvı maddenin ısı vererek donmaya başladığı sıcaklık değerine donma noktası denir.
· Donma olayı 0°C’de gerçekleşmiştir, Donma sıcaklığı 0°C’dir.
Not: Aynı saf maddenin erime ve donma sıcaklığı birbirine eşittir.

3.Maddenin 0°C ve 100°C‘de neden Sıcaklığı sabittir ?
Donma Isısı: Donma sıcaklığında bulunan 1 gram sıvının tamamen katı hale geçmesi için dışarıya vermesi gereken ısı miktarıdır.
· Madde 0°C’de dışarıya verdiği ısı hal değişimi (donma ısısı) için kullanır.
Not: Aynı saf maddenin erime ısısı ve donma ısısı birbirine eşitir.
Yoğuşma Isısı: Yoğunlaşma sıcaklığında bulunan 1 gram buharın tamamen sıvı hâle geçmesi için dışarıya vermesi gereken ısı miktarıdır.
·  Madde 100°C’de dışarıya verdiği ısı hal değişimi (yoğuşma ısısı) için kullanır.
Not: Aynı saf madde için buharlaşma ısısı ve yoğuşma ısısın birbirine eşittir.

4.Madde grafik üzerinde herhangi bir noktada hangi halde bulunur ?
·  A–B aralığı: Katı halinde yani Buz dur.
·  B–C aralığı: Katı ve Sıvı halinde yani Buz + Su dur.
·  C–D aralığı: Sıvı halinde yani Su dur.
·  D–E aralığı: Sıvı ve Gaz halinde yani Su + Su buharı dır.
·  E–F aralığı: Gaz halinde yani Su buharıdır.

Not: Her maddenin Erime ısısı , donma ısısı , buharlaşma ısı ve yoğuşma ısısı birbirinden farklıdır.
Not: Erime ısısı , donma ısısı , buharlaşma ısı ve yoğuşma ısısı birimi cal/g ya da J/g’dır.
Not: Her saf maddenin erime, donma, kaynama ve yoğuşma sıcaklığı birbirinden farklıdır.

8.Sınıf LGS Çıkmış Soru ve Cevapları

 8.Sınıf LGS Çıkmış Soru ve Cevapları

8.Sınıf LGS Sınavı Çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

 2021 LGS Soru ve Cevapları

• Sayısal Bölüm Soru ve Cevapları
• Sözel Bölüm Soru ve Cevapları

 2020 LGS Soru ve Cevapları

• Sayısal Bölüm Soru ve Cevapları
• Sözel Bölüm Soru ve Cevapları

 2019 LGS Soru ve Cevapları

• Sayısal Bölüm Soru ve Cevapları
• Sözel Bölüm Soru ve Cevapları

 2018 LGS Soru ve Cevapları

• Sayısal Bölüm Soru ve Cevapları
• Sözel Bölüm Soru ve Cevapları

Tüm yıllara ait 8. Sınıf Fen Bilimleri, Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü LGS Sınavı Çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

8.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

8.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

8. Sınıf   Parasız Yatılı ve  Bursluluk Sınavı Çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

• 2021 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2020 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2019 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2018 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2017 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2016 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2015 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.

Tüm yıllara ait 8. Sınıf Fen Bilimleri, Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü Parasız yatılı ve Bursluluk Sınavı çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

7.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

7.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

 7. Sınıf  Bursluluk Sınavı Çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

• 2021 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2020 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2019 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2018 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2017 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2016 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2015 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.

Tüm yıllara ait 7. Sınıf Fen Bilimleri, Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü Parasız Yatılı ve Bursluluk Sınavı çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

6.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

6.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

 

6. Sınıf  Bursluluk Sınavı Çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

• 2021 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2020 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2019 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2018 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2017 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2016 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2015 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.

Tüm yıllara ait 6. Sınıf Fen Bilimleri, Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü Parasız Yatılı ve Bursluluk Sınavı çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

5.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

5.Sınıf Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları

5. Sınıf  Bursluluk Sınavı Çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.

• 2021 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2020 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2019 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2018 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2017 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2016 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.
• 2015 Bursluluk Sınavı Soru ve Cevapları İndir.

Tüm yıllara ait 5. Sınıf Fen Bilimleri, Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Din Kültürü Parasız Yatılı ve Bursluluk Sınavı çıkmış Soru ve Cevaplarını İndir.