Sürtünme Kuvveti
İki yüzey arasındaki harekete karşı koyan ve hareketi zorlaştıran etkiye sürtünme kuvveti denir. Cisimlerin temas eden yüzeylerinin birbirine sürtünmesi sonucu sürtünme kuvveti oluşur.
Sürtünme Kuvvetinin Özellikleri
1.Sürtünme kuvveti hareket yönüne ters yönde etki etmektedir.
2.Sürtünme kuvveti, Hareket eden cisimlerin yavaşlamasını ve durmasını sağlar.
Örnek: Topa itme kuvveti uygulandığında top bir süre hareket eder, sonra yavaşlayarak durur.
3.Sürtünme kuvveti, Duran cisimlerin hareket etmesini zorlaştırır.
Örnek: Duran masayı çektiğimizde zorlanmamızın sebebi sürtünme kuvvetidir.
4.Temas eden yüzeylerin birbirine sürtünmesi sonucu oluşur.
5.Sürtünme kuvveti temas gerektiren bir kuvvettir.
6.Duran cisimleri hareket ettirmek için sürtünme kuvvetinden büyük kuvvet uygulanmalıdır.
2.Sürtünme kuvveti, Hareket eden cisimlerin yavaşlamasını ve durmasını sağlar.
Örnek: Topa itme kuvveti uygulandığında top bir süre hareket eder, sonra yavaşlayarak durur.
3.Sürtünme kuvveti, Duran cisimlerin hareket etmesini zorlaştırır.
Örnek: Duran masayı çektiğimizde zorlanmamızın sebebi sürtünme kuvvetidir.
4.Temas eden yüzeylerin birbirine sürtünmesi sonucu oluşur.
5.Sürtünme kuvveti temas gerektiren bir kuvvettir.
6.Duran cisimleri hareket ettirmek için sürtünme kuvvetinden büyük kuvvet uygulanmalıdır.
Not: Sürtünme kuvvetinin hayatı kolaylaştıran etkileri olduğu gibi zorlaştıran etkileri de vardır.
Örnek: Sürtünme kuvveti olmasaydı yürüyemez ve yazı yazamazdık.
Örnek: Sürtünme kuvveti makinelerin aşınarak bozulmasına neden olur.
Sürtünme Kuvveti Nelere Bağlıdır ?
Sürtünme kuvveti cismin ağırlığına ve yüzeyin yapısına bağlıdır.
1.Cismin Ağırlığı: Sürtünme kuvveti cisimleri ağırlığına bağlı olarak değişir.
Cismin ağırlığı artarsa sürtünme kuvveti artar, Cismin ağırlığı azalırsa sürtünme kuvveti azalır.
1.Cismin Ağırlığı: Sürtünme kuvveti cisimleri ağırlığına bağlı olarak değişir.
Cismin ağırlığı artarsa sürtünme kuvveti artar, Cismin ağırlığı azalırsa sürtünme kuvveti azalır.
Örnek: ağır cisimleri daha zor hareket ettiririz.
2.Yüzeyin Yapısı: Cismin yüzeyindeki girinti çıkıntılar pürüzlü yüzeyi oluşturur.
Sürtünme kuvveti yüzeylerin pürüzlü ve pürüzsüz olmasınına bağlı olarak değişir.
Pürüzlü yüzeylerde sürtünme kuvveti fazla olur.
Düzgün yüzeylerde sürtünme kuvveti az olur.
Örnek: Spor ayakabıların altı pürüzlüdür, Kayakların altı pürüzsüzdür.
2.Yüzeyin Yapısı: Cismin yüzeyindeki girinti çıkıntılar pürüzlü yüzeyi oluşturur.
Sürtünme kuvveti yüzeylerin pürüzlü ve pürüzsüz olmasınına bağlı olarak değişir.
Pürüzlü yüzeylerde sürtünme kuvveti fazla olur.
Düzgün yüzeylerde sürtünme kuvveti az olur.
Örnek: Spor ayakabıların altı pürüzlüdür, Kayakların altı pürüzsüzdür.
Sürtünme Kuvveti Çeşitleri
1.Su Direnci: Suyun cisimlere uyguladığı sürtünme kuvvetine su direnci denir.
Su direnci, suda hareket eden cisimlerin hareketini zorlaştır.
Su direncini azalmak için gemilerin ön tarafları “V” şeklinde yapılmıştır.
2.Hava Direnci: Havanın cisimlere uyguladığı sürtünme kuvvetine hava direnci denir.
Hava direnci, havada hareket eden cisimlerin hareketini zorlaştır.
Hava direncini azalmak için uçakların ön kısımları sivri yapılmıştır.
Not: Su, havadan daha yoğun olduğundan havaya göre daha fazla direnç gösterir.
Sürtünme kuvvetini azaltmak için yüzeyler arası pürüzsüz olması sağlanır.
Su direnci, suda hareket eden cisimlerin hareketini zorlaştır.
Su direncini azalmak için gemilerin ön tarafları “V” şeklinde yapılmıştır.
2.Hava Direnci: Havanın cisimlere uyguladığı sürtünme kuvvetine hava direnci denir.
Hava direnci, havada hareket eden cisimlerin hareketini zorlaştır.
Hava direncini azalmak için uçakların ön kısımları sivri yapılmıştır.
Not: Su, havadan daha yoğun olduğundan havaya göre daha fazla direnç gösterir.
Sürtünme kuvvetini azaltmak için yüzeyler arası pürüzsüz olması sağlanır.
· Kapı menteşelerinin yağlanması sürtünmeyi azaltır.
· Tekerlek kullanılması sürtünmeyi azaltır.
· Buz pateninin altı pürüzsüz olması sürtünmeyi azaltır.
· Araba, tren ve uçakların havadaki sürtünmesini azaltmak için aerodinamik şekil verilmiştir.
· Gemilerin sürtünmesinin azaltılması için ön taraflar “V” şeklinde yapılmıştır.
Sürtünme kuvvetini artırmak için yüzeyler arası pürüzlü olması sağlanır.
· Tekerlek kullanılması sürtünmeyi azaltır.
· Buz pateninin altı pürüzsüz olması sürtünmeyi azaltır.
· Araba, tren ve uçakların havadaki sürtünmesini azaltmak için aerodinamik şekil verilmiştir.
· Gemilerin sürtünmesinin azaltılması için ön taraflar “V” şeklinde yapılmıştır.
Sürtünme kuvvetini artırmak için yüzeyler arası pürüzlü olması sağlanır.
· Ayakkabılarımızın altı tırtıklı olması sürtünmeyi artırır.
· Arazi araçlarının tekerleri oldukça geniş, büyük ve tırtıklı olması sürtünmeyi artırır.
· Araçlara zincir takılması sürtünme kuvvetini artırır.
· Kışın buzlu yollara kum dökülmesi sürtünmeyi artırır.
· Arazi araçlarının tekerleri oldukça geniş, büyük ve tırtıklı olması sürtünmeyi artırır.
· Araçlara zincir takılması sürtünme kuvvetini artırır.
· Kışın buzlu yollara kum dökülmesi sürtünmeyi artırır.
0 Yorumlar: