a. Mutasyon
Çevresel etkilerle canlının DNA’sında meydana gelen değişimlere mutasyon adı verilir.
Mutasyon sonucu, canlının DNA yapısı değişebilir.
Mutasyon sonucu, canlıda bulunan genlerin yapısı değişebilir.
Mutasyon sonucu, canlının Kromozom yapısı ve sayısı değişebilir.
Mutasyon sonucu, canlıda Genetik değişiklikler gerçeklesir.
Vücut hücrelerinde görülen mutasyonlar, yavru hücrelere aktarılmadıkları için kalıtsal değildir.
Üreme hücrelerinde görülen mutasyonlar, gelecek nesle aktarılabildiğinden kalıtsaldır.
Mutasyonların büyük bir bölümü zararlı iken, çok az bir kısım mutasyon canlı açısından yararlı olabilmektedir. Yararlı olan mutasyonlar canlılar için genelikle kalıtsal çeşitlilik sağlarlar. Örnegin;Kırmızı ve beyaz gözlü sirke sinekleri
Mutasyonun sebebleri;
Ozon tabakasının incelmesiyle zararlı güneş ışınları mutasyona neden olur.
İşlenmiş besinlerdeki katkı maddeleri mutasyona neden olur.
Bazı kimyasal maddeler mutasyona neden olabilir.
Özellikle radyoaktif maddeler mutasyona neden olur.
Yüksek sıcaklık mutasyona neden olur.
Hava ve su kirliliği de mutasyona neden olabilir.
Mutasyon Örnekleri;
Down sendromu (47 kromozomlu olma)
Meyve sineğinde beyaz gözlü bireyler ortaya çıkması mutasyondur.
Van ve Ankara kedilerinin göz renginin birbirinden farklı olmasının sebebi mutasyonlardır.
Bazı yılanların iki başlı olmasının sebebi mutasyonlardır.
Bazı keçilerin dört boynuzlu olmasının sebebi mutasyonlardır.
İnsan ve hayvanlarda görülebilen albinizm, mutasyonlar sonucu ortaya çıkar.
Orak hücreli anemi, alyuvarı oluşturan genlerden bir parçasının bozulması sonucu oluşan bir mutasyondur.
b. Modifikasyon
Nem, sıcaklık ve beslenme gibi çevre etkisiyle oluşan gen işleyişindeki değişikliklere modifikasyon denir.
Modifikasyonlar, canlının dış görünüşünü etkileyen ve kalıtsal olmayan değişikliklerdir.
Modifikasyona neden olan etken ortadan kalkınca canlı eski hâline geri döner.
Modifikasyon Sebepleri: Beslenme, Sıcaklık, ışık, ısı ve nem gibi etmenler de modifikasyona neden olabilmektedir.
Modifikasyon Örnekleri;
Çuha bitkisinin çiçeğinde sıcaklığın etkisiyle renk değitirmesi, Çiçek 30-35 °C’ta beyaz, 15-20 °C’ta kırmızı renkli olur.
Yazın güneş ışıgı altında fazla kaldığınızda teninizin renginin koyulaşması.
Sirke sineği larvalarının 16 °C’luk sıcaklıkta kanatlarının düz, 25°C’luk sıcaklıkta kıvrık olması.
Arı larvalarından arı sütü ve bal ile beslenenlerin kraliçe arı, polenle beslenenlerin işçi arı olması.
Çekirgelerin 16 °C’ta yetiştirilirlerse beneksiz, 25 °C’ta yetiştirilirlerse benekli olması.
Karahindiba bitkisinin dağda yetişeninin kısa boylu, ovada yetişeninin uzun boylu olması.
Spor yapan insanların kaslarının gelişmesi modifikasyondur.
c. Mutasyon ile Modifikasyon Arasındaki Farklar
Mutasyon genlerin yapısında meydana gelen değişiklik iken Modifikasyon genlerin işleyişinde meydana gelen değişikliktir.
Mutasyon klıtsal iken Modifikasyon kalıtsal degildir.
Mutasyon kalıcı iken modifikasyon kalıcı değildir.
0 Yorumlar: