Karışımların Ayrılması
Karışımları oluşturan maddeler sahip oldukları özelliklerini korurlar.Karışımı oluşturan maddeler özelliklerini korudukları için fiziksel yollarla ayrılabilir.
1.Buharlaştırma ile ayırma
2.Damıtma ile ayırma
3.Yoğunluk farkı ile ayırma
4.Süzme ile ayırma
5.Eleme ile ayırma
6.Mıknatısla ile ayırma
gibi bazı yöntemler kullanılarak karışımı oluşturan maddeler birbirinden ayrılır.
Karışımı oluşturan maddelerin sahip oldukları özelliklere göre uygun yöntem seçilerek maddeler birbirinden ayrılır.
1.Buharlaştırma Yöntemi
Sıvı içinde çözünen katı maddeleri ayırmak için buharlaştırma yöntemi kullanılır.Karışım ısıtılarak sıvı madde buharlaştırılır ve katı madde kap içinde kalarak ayrılır.
Örnek: Tuz - Su karışımında su buharlaştırılır ve su ile tuz birbirinden ayrılır.
Günlük yaşamda kullanılan bazı örnekler;
Sütteki suyun buharlaştırılması sonucu süt tozu elde edilir.
Deniz suyundaki suyun buharlaştırılması sonucu tuz elde edilir.
Salça, pekmez, reçel, marmelat, pestil gibi gıdaların elde edilmesin buharlaştırma yöntemi kullanılır.
2.Damıtma Yöntemi
Kaynama noktaları farklı olan sıvı - sıvı karışımların ayrılmasında damıtma yönteminden kullanılır.Karışım ısıtılır ve kaynama noktası düşük olan sıvı madde daha önce buharlaşır.
Buharlaşan sıvı buharı cam boruda yoğuşturularak sıvı halde başka kaba toplanır.
Not: Sıvı içinde çözünen katı maddeleri ayırmak için damıtma yöntemi kullanılabilir.
3.Yoğunluk Farkı ile Ayırma
Yoğunlukları farklı ve birbiri içinde çözünmeyen karışımların ayrılmasında yoğunluk farkı kullanılır. a. Katı - Katı Karışımlar:
Sıvı içinde çözünmeyen katı - katı karışımları ayırmak için yoğunluk farkından yararlanılır.
Karışım sıvı içine katılır yoğunluğu büyük olan madde dibe çökerken, yoğunluğu küçük olan yüzer;
Yüzen madde süzgeç benzeri bir araç yardımıyla toplanır.
Dibe çöken madde ise süzülerek sıvıdan ayrılır.
Örnek: Kum-talaş karışımı su içinde bu yöntemle bir birinden ayrılır.
b. Sıvı - Sıvı Karışımlar:
Birbiri içinde çözünmeyen yoğunlukları farklı maddeler ayırma hunisi kullanılarak birbirinden ayrılır.
Örnek: Zeytin yağı ve su karışımında su yoğunluk farkından dolayı altta kalır, zeytinyağı yüzer.
Bu karışım, ayırma hunisine konulur. Altta kalan su farklı bir kaba alınarak zeytinyağı ve su ayrılmış olur.
Örnek: Makarna-su, kum-su gibi karışımlar süzme yöntemiyle ayrılır.
Örnek: Kum-çakıl taşı, un-pirinç gibi karışımlar ise eleme yöntemiyle birbirinden ayrılır.
Karışım içinde demir, nikel, kobalt maddeler mıknatıs yardımı ile ayrılır.
Örnek: Demir tozu ve toz biber karışımı mıknatıs yöntemi ile ayrılır.
Sıvı içinde çözünmeyen katı - katı karışımları ayırmak için yoğunluk farkından yararlanılır.
Karışım sıvı içine katılır yoğunluğu büyük olan madde dibe çökerken, yoğunluğu küçük olan yüzer;
Yüzen madde süzgeç benzeri bir araç yardımıyla toplanır.
Dibe çöken madde ise süzülerek sıvıdan ayrılır.
Örnek: Kum-talaş karışımı su içinde bu yöntemle bir birinden ayrılır.
b. Sıvı - Sıvı Karışımlar:
Birbiri içinde çözünmeyen yoğunlukları farklı maddeler ayırma hunisi kullanılarak birbirinden ayrılır.
Örnek: Zeytin yağı ve su karışımında su yoğunluk farkından dolayı altta kalır, zeytinyağı yüzer.
4.Süzme Yöntemi
Sıvı içinde çözünmeyen katı maddeler süzülerek sıvı maddelerden ayrılır.Örnek: Makarna-su, kum-su gibi karışımlar süzme yöntemiyle ayrılır.
5.Eleme Yöntemi
Farklı tanecik boyutuna sahip katı karışımlar eleme yöntemi ile birbirinden ayrılır.Örnek: Kum-çakıl taşı, un-pirinç gibi karışımlar ise eleme yöntemiyle birbirinden ayrılır.
6.Mıknatısla Ayırma Yöntemi
Mıknatıs demir, nikel, kobalt elementlerini ve bunlardan yapılan maddeleri çekmektedir.Karışım içinde demir, nikel, kobalt maddeler mıknatıs yardımı ile ayrılır.
Örnek: Demir tozu ve toz biber karışımı mıknatıs yöntemi ile ayrılır.
0 Yorumlar: